ایران پس از اسلام (بخش یکم)
- چرا «ایران پس از اسلام»؟
لازم میدانم مقدمه ای کوتاه درباره چرایی انتخاب این موضوع بنویسم! زمانی که صحبت از ایران پس از اسلام و «دوران طلایی اسلام» می شود، ممکن است خواننده در وهله اول این پرسش را مطرح کند که آیا هدف نگارنده از بیان این موضوع، بازگشت به آن «دوران طلایی» می باشد؟ پاسخ بنده به این پرسش منفیست!
طبیعتا تاریخ ایران چه پیش از اسلام ،چه پس از اسلام مایه مباهات و افتخار تک تک ایرانی هاست. اما متاسفانه، شور وطن دوستی و وطن پرستی بعضی از هموطنانمان در مسیری نادرست و منحرف آنچنان بالا گرفته که بخش مهمی از تاریخ کشورشان را نادیده گرفته اند و سخن از بازگشت به دوران ایران پیش از اسلام به زبان می آورند. به عبارت دیگر پیروان این طرز تفکر عملا دیگران را با سواستفاده از احساسات و عرق ملی و شرایط کنونی کشور به رجعت به آن دوران و به فراموشی سپردن بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ پر افتخار ایران (پس از اسلام) دعوت می کنند.
زمانی که شما پای سخنشان بنشینید ممکن است جمله های زیر را بارها از زبانشان بشنوید :
«عامل همه بدبختی های ما اسلام است – دین اهریمنی اسلام – بازگشت به دین نیاکانمان – تازی پرستان – اعراب سوسمار خور – دوران پرشکوه پیش از اسلام و …»
حال سوال اینجاست،
– آیا واقعا عامل همه بدبختی های ما اسلام است؟
– آیا پس از ورود اسلام به ایران هر اتفاقی که رخ داده است ناگوار و ناخوشایند بوده ؟
طبیعتا اینبار نیز با توضیحاتی که ارائه شد پاسخ نگارنده به سوالات فوق منفی است و به همین منظور بر آن شدم که با اختصاص دادن چند پست، نکات مثبت و قوت دوران پسااسلام را مرور کنیم!
هدف نگارنده یادآوری و مرور بخش مهمی از تاریخ این مرز و بوم است که به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی نمی توان آن را نادیده گرفت و به فراموشی سپرد. ممکن است بصورت موازی ایران ِ پیش از اسلام را نیز مورد بررسی قرار دهم .
بگذارید کمی درباره دوران طلایی اسلام (Islamic Golden Age) صحبت کنیم! فکر میکنم بهتر باشد یک مقدمه کلی درباره این دوران بدانیم …
- دوران طلایی اسلام چیست؟
دوران طلایی اسلام که تحت عنوان رنسانس اسلامی هم شناخته می شود، دوره رشد و فعالیت فرهنگی و فکری در جهان اسلام(از مراکش و اسپانیا در غرب تا پاکستان و افغانستان در شرق) بین قرن هشتم تا سیزدهم میلادی می باشد. دوران طلایی اسلام از زمانی که خلافت عباسی پایتخت خود را به بغداد در عراق منتقل کرد شروع شد. (+)
در ویکی پدیا می خوانیم که : «دوره طلایی اسلام یا عصر شکوفایی و ترقی اسلامی، بنا بر آثار بر‌جای مانده و نوشته‌های کهن، بین میانه قرن هشتم میلادی تا میانه قرن سیزدهم میلادی تعریف می‌شود.
هنرمندان، صنعت گران، فیلسوفان، دانش پژوهان، شاعران، جغرافی دانان، مهندسان، نویسندگان، شیمی دانان، فیزیک دانان، پزشکان، بازرگانان و دیگر دانشمندان جهان اسلام، نقش به سزایی در رشد، پیشرفت و تکامل دانش‌ها و فنونی از قبیل کشاورزی، هنر، اقتصاد، صنعت، حقوق، ادبیات، دریانوردی، فلسفه، شیمی، فیزیک، جامعه شناسی، پزشکی و غیره ایفا کردند. این دستاوردها علیرغم رعایت و حفظ فرهنگ و سنن گذشته با گسترش نوآوری‌ها، ابتکارات و اختراعات دانشمندان ممالک اسلامی و بدون وابستگی و اتکاء به تحقیقات دیگران، صورت پذیرفت.»
طبیعتا این تحولات شامل کشور ایران نیز می شد. کما اینکه بسیاری از دانشمندان دوران طلایی اسلام، ایرانی بودند.
بنابراین در وهله اول آنچه که به ذهن خواننده‌ی منصف میرسد اینست که اسلام برخلاف آنچنان که عده ای میگویند باعث و بانی بدبختی و گرفتاری کشورهای اسلامی، من جمله ایران نبوده است!
این نوشته، مقدمه‌ی مختصری بود درباره آنچه که در آینده و بزودی خواهم نوشت. طبیعتا در ادامه، با مفاخر و مشاهیر ایرانی و دستاوردهایی که دوران پسااسلام برای ایران داشته بیشتر آشنا خواهیم شد.
ادامه دارد …
وبنویسی 